ณัฐวิช วังวิวัฒน์

หลายท่านอาจเคยได้ยินหรือรู้จัก ภาวะกระดูกพรุน (Osteoporosis) ซึ่งพบมากในผู้สูงอายุ โดยเฉพาะเพศหญิงวัยหลังหมดประจำเดือน เนื่องจากปริมาณฮอร์โมนเอสโตรเจนที่ลดลง ทำให้มีการสลายมวลกระดูกมากขึ้น และการสร้างมวลกระดูกลดลง เกิดภาวะเสียสมดุลระหว่างการสลายมวลกระดูกเดิมและการสร้างมวลกระดุกใหม่ และส่งผลกระดูกเสื่อมและกระดูกหักง่ายขึ้น การตรวจวินิจฉัยหลัก จะใช้การตรวจวัดความหนาแน่นของมวลกระดูกด้วยวิธีการทางรังสีวิทยา (DEXA) และนอกจากนี้ยังสามารถตรวจหาสารที่บ่งชี้ถึงการสร้างมวลกระดูก หรือการสลายมวลกระดูกได้ ซึ่งเรียกว่า “Bone Marker” โดยอาศัยการตรวจเลือด หรือปัสสาวะ เนื่องจากสารบ่งชี้มวลกระดูกมีการเปลี่ยนแปลงเร็ว และมีความไวในการตรวจมากกว่าการตรวจวัดความหนาแน่นของมวลกระดูก ดังนั้นสารบ่งชี้มวลกระดูกจึงถูกนำมาใช้พยากรณ์โรค และตรวจติดตามการรักษาภาวะกระดูกพรุน ซึ่งโรงพยาบาลจุฬาลงกรณ์ได้มีการส่งตรวจทางห้องปฏิบัติการเพื่อช่วยให้การวินิจฉัยและติดตามการรักษาภาวะกระดูกพรุน รวดเร็วและมีประสิทธิภาพยิ่งขึ้น ตัวอย่างสารบ่งชี้มวลกระดูก ที่นิยมส่งตรวจมากในโรงพยาบาลจุฬาลงกรณ์ สารบ่งชี้มวลกระดูกเพื่อดูการสร้างมวลกระดูก (Bone formation marker) Bone alkaline phosphatase (ALP-B)เป็นเอนไซม์ที่สร้างจากเซลล์ osteoblast เพื่อใช้สลายฟอสเฟตเพื่อใช้ในกระบวนการสะสมแร่ธาตุของกระดูก พบค่าสูงในเด็กวัยเจริญเติบโต หรือ ในมะเร็งกล้ามเนื้อและกระดูก Osteocalcin เป็นโปรตีนชนิดหนึ่งในเนื้อเยื่อกระดูกที่ไม่ใช่คอลลาเจน ประกอบด้วยกรดกลูตามิคปริมาณมาก เมื่อมีการสร้างกระดูก Osteocalcin จะเพิ่มสูงขึ้นในกระแสเลือด และถูกขับออกทางไตได้ โดยตรวจวิเคราะห์ใน เลือด สารบ่งชี้มวลกระดูกเพื่อดูการสลายมวลกระดูก (Bone resorption marker) Beta-CrossLaps …

การตรวจสารบ่งชี้มวลกระดูก (Bone Marker) Read More »

PSA คืออะไร ? PSA หรือ Prostate specific antigen เป็นสารที่ต่อมลูกหมากสร้างขึ้นและขับออกมาเป็นส่วนประกอบหนึ่งในน้ำอสุจิ ทำหน้าที่เป็นเอนไซม์ย่อยน้ำอสุจิให้มีความเหนียวลดลงหลังจากถูกหลั่งออกมานอกร่างกายมากกว่า 10-15 นาทีแล้ว เพื่อช่วยให้น้ำอสุจิไหลไปสู่ปากมดลูกในเพศหญิงได้ง่ายขึ้น PSA สร้างจากเนื้อเยื่อของต่อมลูกหมาก รวมทั้ง เซลล์มะเร็งต่อมลูกหมาก จึงมีประโยชน์ในการใช้ตรวจ คัดกรองมะเร็งต่อมลูกหมาก รวมถึงการติดตามผลการรักษามะเร็งต่อมลูกหมากอีกด้วย โดย PSA ในเลือดมีอยู่ 2 รูปแบบ (form) 1. Bound/Complexed PSA เป็นรูปแบบที่จับอยู่กับโปรตีนในเลือด  เป็นส่วนมาก2. Free PSA เป็นรูปแบบที่ล่องลอยอิสระในเลือด  เป็นส่วนน้อย ในการวัดค่า PSA จะเป็นการวัดโดยรวมของทั้ง 2 form ดังกล่าว เป็น Total PSA (โดยปกติถ้าพูดถึงค่า PSA จะหมายถึง Total PSA) การแปลผลค่า PSA โดยทั่วไป ค่า PSA ควรน้อยกว่า …

ค่า PSA สูง เสี่ยงมะเร็งต่อมลูกหมากแค่ไหน ? Read More »

การตรวจสุขภาพ คือการตรวจร่างกายในภาวะที่ปกติ ไม่มีการเจ็บป่วย ในบทความนี้จะพูดถึง การตรวจทางห้องปฏิบัติการ (LAB) ในการตรวจสุขภาพ

หลายท่านอาจเคยได้ยินคำว่า ภาวะโลหิตจาง(Anemia) หรือที่เรียกกันทั่วไปว่า ภาวะซีด  เนื่องจากเป็นหนึ่งในภาวะที่พบบ่อยอันดับต้นๆ ของคนไทย ภาวะนี้จะมีปริมาณเม็ดเลือดแดงในเลือดน้อยกว่าปกติ ทำให้ขนส่งออกซิเจนได้น้อยกว่าปกติ ส่งผลให้ร่างกายมีอาการผิดปกติ เช่น เหนื่อยง่าย อ่อนเพลีย ภาวะนี้เกิดได้จากหลายสาเหตุ บางอย่างพบได้บ่อยในบุคคลทั่วไป และบางอย่างอาจเกิดจากโรคที่ซ่อนอยู่ โดยอาการแสดงอาจมากหรือน้อยแตกต่างกัน ขึ้นกับโรคที่เป็นสาเหตุ รวมถึงระดับเม็ดเลือดแดงในร่างกายและความสามารถในการปรับตัวต่อภาวะโลหิตจางของแต่ละคน ในคนที่ไม่มีอาการเลย อาจพบภาวะนี้ได้ตอนไปเจาะเลือดตรวจสุขภาพประจำปี หรือเจาะเลือดคัดกรองก่อนการบริจาคโลหิต องค์การอนามัยโลก (WHO) ได้กำหนดเกณฑ์วินิจฉัยภาวะโลหิตจางจาก ปริมาณฮีโมโกลบิน (Hemoglobin) ในเลือด เป็นตัวเลข ดังนี้ ต่ำกว่า 13 g/dL ในผู้ชาย ต่ำกว่า 12 g/dL ในผู้หญิง ต่ำกว่า 11 g/dL ในผู้หญิงตั้งครรภ์ ภาวะนี้ไม่ใช่โรคโดยตรง แต่เป็นสิ่งบอกเหตุว่าอาจมีโรคอื่นๆซ่อนอยู่ ดังนั้นหากพบภาวะโลหิตจาง ต้องมีการค้นหาสาเหตุเสมอ แล้วภาวะโลหิตจาง เกิดจากอะไรได้บ้าง ? เนื่องจากเม็ดเลือดภายในร่างกาย มีการสร้างและทำลายอยู่ตลอด เราสามารถแบ่งสาเหตุออกได้เป็น 3 สาเหตุหลักๆ ได้แก่ การสร้างน้อยลง การทำลายมากขึ้น หรือ การสูญเสียเลือดจากร่างกาย …

โลหิตจาง (Anemia) เกิดจากอะไร ? Read More »

การถ่ายโลหิตและส่วนประกอบโลหิตมีบทบาทสำคัญในการดูแลผู้ป่วย อย่างไรก็ตาม การรับโลหิตก็มีความเสี่ยงต่อการเกิดภาวะแทรกซ้อนได้เช่นกัน